- اعمال قاعده‌ی نسبى حق بیمه (ماده‌ی ۱۳ قانون بیمه ارمان).
اصل جانشینی جانشینی بیمه‌گر در قانون بیمه در تمام جهان اصول هشتگانه‌ای قابل اجراست کمه بسته به نوع و کاربری بیمه و بیمه‌نامه این اصول باید رعایت شوند، اصل جانشینی یکی از اصول مهم بیمه است که در بیمه‌های اموال و درمان تکمیلی مورد استفاده بسیاری دارد و در این مطلب قصد داریم به اصل جانشینی بیمه‌گر را شرح دهیم.
اصل جانشینی یکی از اصول هشتگانه بیمه است؛ بر اساس این اصل بعد از جبران هر خسارت، تمام حقوق قانونی که ممکن است به علت آن حادثه متوجه بیمه‌گذار شده باشد به بیمه‌گر منتقل می‌شود.
تصور کنید برای شرکت خود بیمه آتش سوزی با پوشش سرقت تهیه کرده‌اید، شب گذشته از شرکت شما دزدی شده و سارق یا سارقین از محل حادثه فرار کرده باشد! در این شرایط شرکت بیمه خسارت شما را طبق شرایط بیمه‌نامه و توافق بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار پرداخت می‌نماید و به جای بیمه‌گذار از سارق شکایت کرده و در صورت پیدا شدن سارق خسارت خود را دریافت می‌نماید، در این شرایط و در صورت دستگیری سارق بیمه‌گذار در مورد خسارت نمی‌تواند ادعایی داشته باشد.
در واقع پس از جبران خسارت بیمه‌گذار نمی‌تواند هیچ گونه ادعا و شکایتی علیه سارق از طریق مراجع قانون داشته باشد و بیمه‌گر به عنوان مدعی قانونی جایگزین بیمه‌گذار می‌شود و به این امر اصل جانشینی گفته می‌شود.
در مواردی که مسئول ایجاد خسارت (سارق) مشخص باشد زیان‌دیده حق دارد که مستقیما از سارق شکایت کرده و خسارت خود را از مسئول حادثه مطالبه کند.
اما در صورتی که مانند مثال بالا خسارت توسط بیمه‌گر جبران شود بیمه‌گر جانشین بیمه‌گذار شده و به موجب اصل غرامت بیمه‌گذار نمی‌تواند از مسئول ایجاد حادثه (سارق) هم خسارت دریافت کند؛ این امر موجب نفع بیمه‌گذار شده و با اصول بیمه مغایرت دارد.
زمینه فعالیت و حوزه اجرای اصل جانشینی در بیمه‌های درمان و اموال است. در قراردادهای بیمه اموال و درمان بندی در رابطه با اصل جانشینی مشخص می‌شود تا در مواردی که حادثه مسئول مشخصی دارد، خسارت توسط بیمه‌گر جبران شود و بعد از آن بیمه‌گر از حقی که بیمه‌گذار در مقابل مسئول حادثه دارد استفاده نماید.
بنابراین با پرداخت خسارت توسط بیمه‌گر، حقوق بیمه‌گذار درمقابل مسئول خسارت به بیمه‌گر واگذار می‌شود و بیمه‌گر می‌تواند اقدام‌های لازم (از جمله ادای قانونی و مراجعه به مراجع قضایی) را جهت وصول مبلغ خسارت از مسئول حادثه به عمل آورد.
اصل جانشینی در بیمه‌های عمر، حوادث جسمی و مسئولیت کاربردی ندارد.
همانطور که اشاره شد با پرداخت خسارت حق رجوع به بیمه‌گر منتقل مى‌شود (از طریق وکالت‌نامه) و بیمه‌گر مى‌تواند اقدام‌هاى قضایی لازم را به‌عمل آورد.
باید به این نکته مهم توجه شود که اگر بیمه‌گذار قبل از دریافت خسارت از بیمه‌گر خسارت را از مقصر حادثه دریافت کند بیمه‌گر از پرداخت خسارت مبرا است.
اگر قوانین و اصل جانشینی وجود نداشت و بیمه‌گر نمی‌توانست برای بازیافت خسارت پرداخت شده از طریق مراجع قانونی نسبت به مقصر و مسبب اصلی حادثه اقامه دعوی کند، مشکلات زیر بوجود مى‌آمد:
در ماده‌ی ۳۰ قانون بیمه صراحتا ذکر شده است که حق بیمه‌گر محدود به مبلغ پرداختى او است؛ و اگر دادگاه مسئول حادثه را به پرداخت مبلغ بیشترى محکوم کند مازاد، متعلق به بیمه‌گذار یعنى زیان‌دیده حادثه است.
در واقع در موارد زیر حق بیمه‌گذار به دریافت غرامت از مسئول حادثه به‌قوت خود باقى است:
1 سوال، الفتی چیست ؟ الفتی در چاپهای اولیه لغت‌نامه دهخدا که منطبق بر…
رئیس کل بیمه مرکزی گفت: گسترش استارت آپ ها برای فروش بیمه، ورود نابیمه گران…
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با مرور بر انواع…
چه شرکت‌هایی بیشترین میزان نوآوری در صنعت بیمه را دارند؟ ۸ اینشورتک برتر صنعت بیمه…
راهنمای خلق خدمات بیمه ای جدید ماده 1- محصول بیمه‌ای جدید، پوشش بیمه‌ای…