بیمه مهندسی چیست؟ | انواع بیمه مهندسی و خطرات تحت پوشش آنها
بیمه مهندسی خطرات پوشش،در مقایسه با سایر بیمه‌ها از جمله بیمه آتشسوزی، بیمه مهندسی را می‌توان یکی از بیمههای جدید در بازار جهانی نامید. این بیمه با توجه به کاربردهای گوناگون آن از تنوع زیادی برخوردار است.
پروژهای زیر بنایی، عمرانی، سازه‌های صنعتی و ساختمانی در تمام مراحل ساخت، از شروع پروژه و تمام مدت نصب تجهیزات و ماشین آلات و همچنین در دوره آزمایش و راه اندازی تا تحویل موقت، در معرض خطرات گوناگون و آسیب‌های ناشی از وقوع حادثه و از بین رفتن سرمایه بوده و این احتمال نیز وجود دارد که پیمانکار و عوامل بیمه‌گذار در نتیجه سهل انگاری یا خطاهای انسانی باعث زیان‌هایی نیز به اشخاص ثالث گردند که قانوناً مسئول شناخته شوند. بیمههای مهندسی جزو بیمههای اموال بوده و همانطور که از نامش پیداست، برای تحت پوشش بیمه قرار دادن فعالیت مهندسین در رشته‌های گوناگون می‌باشد.
تاریخچه بیمه مهندسی
در اواسط قرن نوزدهم میلادی و بعد از انقلاب صنعتی با افزایش استفاده از دیگ‌های بخار در بخش صنعت انگلستان و بروز انفجار دیگ‌های بخار و بروز صدمات و خسارات شدید جانی و مالی اشخاص، موجب شد استفاده کنندگان از این دستگاه‌ها در سال ۱۸۵۴ میلادی در شهر منچستر انگلیس گرد هم آمده و ”سازمان استفاده کنندگان از دیگ‌های بخار“ را تأسیس کنند. این سازمان از طریق استفاده از کارشناسان متخصص به طور منظم از دیگ‌های بخار بازدید می‌کرد و نظرات مشورتی به استفاده کنندگان ارائه میداد.
در سال ۱۸۵۸ اعضاء اقدام به تأسیس ”شرکت بیمه دیگ بخار“ نمودند که نخستین شرکت بیمه در زمینه بیمههای مهندسی بود و پس از آن متعاقباً شرکت‌های بیمه دیگری تأسیس گردید. در آلمان نیز در اوایل قرن ۲۰ با صدور اولین بیمه‌نامه ماشین آلات پیمانکاران عملاً صدور بیمه مهندسی آغاز شد. در ایران از اوایل دهه ۴۰ به کمک یکی از شرکت‌های بیمه آلمانی بنام ”مونیخ ری“ بیمه مهندسی شروع به فعالیت کرد و در حال حاضر نیز بیمه‌نامه‌های ایران نسخه ترجمه شده بیمه‌نامه این شرکت می‌باشد. بیمه مهندسی از زیر شاخه‌های بیمههای اموال است. بنابراین تمام اصول و کلیات بیمههای اموال، نظیر اصل حسن نیت، جانشینی، غرامت و … در بیمه مهندسی هم صادق است.
تقسیم بندی بیمه مهندسی
الف) بیمههای دوره احداث (Construction) بیمه مهندسی شامل:
- بیمه تمام خطر نصب (EAR).
- بیمه تمام خطر پیمانکاران (CAR).
ب) بیمههای دوره بهره برداری (Operation) بیمه مهندسی شامل:
- بیمه تجهیزات و ماشین‌آلات پیمانکاران (CPM).
- بیمه خطرات سازه‌های تکمیل شده ساختمانی (CECR).
- بیمه شکست ماشین‌آلات (MB).
- بیمه عدم النفع ناشی از شکست ماشین‌آلات (MLOP).
- بیمه تجهیزات الکترونیک (EE).
- بیمه فساد کالا در سردخانه (DOS).
- بیمه عیوب اساسی و پنهان ساختمان (LDB).
بیمههای دوره احداث (Construction)
بیمه تمام خطر نصب (EAR) بیمه مهندسی
یکی از جدیدترین انواع بیمه مهندسی، بیمه تمام خطر نصب است و امروزه در دنیا کاربرد فراوانی دارد. این نوع بیمه، معمولاً پوشش‌های لازم در زمان نصب کلیه ماشین آلات صنعتی، کارخانه‌ها و همچنین ساخت اسکلت‌های فلزی ساختمان‌های بلند، را ارائه می‌دهد. پروژههای احداثی تأسیساتی و کارخانجات که ارزش اقلام مورد نصب در آنها بیش از مصالح و کارهای ساختمانی باشد، تحت پوشش بیمه تمام خطر نصب قرار می‌گیرند.
در گذشته برای پوشش دهی خطرات یک پروژه باید بیمه نامه‌‌های متعددی از شرکت‌های بیمه گر تهیه می‌شد تا بتوان خطرات گوناگونی چون آتشسوزی، مسئولیت مدنی، سرقت، دزدی با شکستن حرز، سیل، طوفان، زلزله و … را پوشش داد. اما بیمه نامه تمام خطر نصب، پوششی کلی ارائه می‌دهد و تمام این موارد را در بر می‌گیرد.
شرایط بیمه‌نامه‌های تمام خطر نصب و تمام خطر پیمانکاران تقریباً مشترک می‌باشد و تنها در برخی موارد اختلاف دارند.
خسارت‌های تحت پوشش بیمه تمام خطر نصب (EAR)
بیمه تمام خطر نصب، پوشش گسترده ای برای هرگونه خسارت پیش بینی ناپذیر ناگهانی در هنگام نصب ماشین آلات، دستگاه‌ها و قطعات منفصله از قبیل توربین‌ها، ژنراتورها، دیگ‌های بخار، کمپرسورهای درون سوز، موتورهای الکتریکی، ترانسفورماتورها، مبدل‌ها، کلیدهای اتوماتیک، ماشین‌های ابزار، پمپ‌ها، جرثقیل‌ها، تسمه‌ها و کابل‌های نقاله، دستگاه‌های چاپ، نصب دستگاه‌های کارخانه‌های کاغذسازی و نساجی، خطوط هوایی انتقال نیرو، خطوط لوله، مخازن و پل‌های فلزی نیروگاه‌ها، کارخانجات فولادسازی و تهیه مواد شیمیایی و …می باشد.
لازم به توضیح است که در بسیاری از موارد اجرای پروژه نصب، نیاز به انجام برخی علمیات ساختمانی دارد، در این گونه موارد بخش ساختمان نیز تحت پوشش قرار می‌گیرد.
خسارت‌های وارد به اموال بیمه گذار که ناشی از دلایل زیر باشد، در تعهد بیمه گر است:
- آتشسوزی، صاعقه، انفجار، سقوط هواپیما و عملیات آتش‌نشانی.
- سیل، باران، برف، بهمن، امواج دریا و طوفان.
- زمین لرزه، نشست زمین، جابجایی (لغزش) لایه‌های زمین و صخره‌ها.
- سرقت با شکستن حرز و دزدی ساده.
- عدم مهارت، عدم تجربه، اعمال بدون سوء نیت بیمه گذار و همچنین سهل‌انگاری کارکنان وی.
- فشارهای ایجاد شده یا خلاء، ازهم گسیختگی نیروی گریز از مرکز.
- ریزش آوار، سایر عوامل خارجی و خسارت‌های در زمان حمل و نقل کالا.
- خسارت صدمات جانی و بیماری وارد به اشخاص ثالث اعم از اینکه منجر به فوت شده یا نشده باشد.
- خسارت‌های وارد به اموال اشخاص ثالث.
- پرداخت هزینه از بین بردن ضایعات ناشی از حوادث و خطرات مورد بیمه.
خسارت‌های خارج از پوشش بیمه تمام خطر نصب (EAR) (استثنائات)
خسارت‌های ناشی از عوامل زیر خارج از تعهد بیمه گر است:
- خسارت‌های ناشی از اشتباه در طرح پروژه (مگر در موارد خاص)، کاربرد مصالح نامناسب و قطعات معیوب.
- خسارت‌های وارد به ماشین آلات و تجهیزات ناشی از شکست مکانیکی یا الکتریکی.
- خسارت‌های ناشی از عمل عمدی و سهل‌انگاری بیمه گذار و یا کارکنان او.
- خسارت‌های ناشی از جرائم قراردادی، تأخیر در انجام و تکمیل پروژه و عدم اجرا یا لغو قرارداد.
- خسارت‌های ناشی از جنگ، هجوم، عمل دشمن خارجی، عملیات خصمانه جنگ داخلی، بلوا، انقلاب یا قیام، شورش و اعتصاب کارگران.
- خسارت‌های ناشی از توقیف، ضبط و مصادره یا خرابی اموال، یا زیان وارد به آن به دستور دولت محلی یا قانونی یا هر مقام صلاحیت دار دیگر.
- خسارت‌های ناشی از واکنش‌های هسته ای، آلودگی‌های مربوط به تشعشعات هسته ای و رادیو اکتیویته.
مدت بیمه تمام خطر نصب
مدت بیمه نامه تمام خطر نصب، از زمان تخلیه ماشین آلات و اشیاء مورد بیمه در محل نصب شروع میشود و تا پایان عملیات نصب و راه اندازی ادامه خواهد داشت. بنابراین در طول مدت بیمه، هرگونه کسری و خسارت‌های وارد در مدت زمان انبارداری، نصب و آزمایش، بهره برداری یا آزمایش بار، تحت پوشش بیمه قرار دارد.
بیمه تمام خطر پیمانکاران (CAR) بیمه مهندسی
گسترش سریع تکنولوژی و توسعه ابزارهای ساخت و کاربرد مواد اولیه جدید در زمینه صنایع و مهندسی برای ساخت پروژههای ساختمان‌های مسکونی، اداری، بیمارستان‌ها، مدارس، تئاترها، کارخانه‌ها، نیروگاه‌ها، فرودگاه‌ها، پل‌ها، سدها، آب بندها، تونل‌ها، سیستم‌های آبرسانی و زه کشی، بندرگاه‌ها و ایجاد کانال‌ها باعث شده است که از طرف پیمانکاران تقاضا نسبت به این نوع پوشش بیمه ای ایجاد شود. این نوع بیمه، رشته جدیدی شمرده میشود و کاربرد آن در جبران خسارت کارهای مورد مقاطعه از قبیل خاکبرداری، انجام امور هموارسازی زمی‌ها و غیره، اجرای موقت تأسیسات مورد نیاز کارگاهی و پروژههای اصلی است.
خسارت‌های تحت پوشش بیمه تمام خطر پیمانکاران (CAR)
حدود پوشش این نوع بیمه نامه شامل تمام خطرات متداول در این زمینه می‌باشد، مگر خطراتی که صراحتاً در شرایط عمومی بیمه نامه درج شده باشد. به عبارت دیگر بیمه گر مسئول پرداخت هرگونه خسارت و ضرر و زیان مالی ناگهانی است که در طول مدت بیمه به اموال بیمه شده و یا مراحل مختلف پروژه در محل مورد بیمه وارد شود.
این خسارت‌ها شامل خسارت‌های فیزیکی غیرقابل پیش بینی ناشی از حادثه که در حین اجرای عملیات نصب، مونتاژ یا دمونتاژ انواع ماشین آلات و تجهیزات و نیز نصب هرگونه سازه با اسکلت فلزی در کارگاه‌های کوچک و بزرگ صنعتی، کارخانجات، صنایع خودروسازی، شیمیایی، فولاد، غذایی، چوب و کاغذ، چرم، کاشی سازی، صنایع وابسته به کشاورزی همچنین سیستم‌های مخابراتی، ابزارهای دقیق آزمایشگاهی، نیروگاه‌ها، پتروشیمی، پالایشگاه‌ها، پروژههای انتقال گاز یا نفت و نیز خطوط انتقال نیرو روی می‌دهد، می‌باشد. پوشش بیمه تمام خطر پیمانکاران از زمان شروع عملیات نصب آغاز شده و شامل دوره آزمایش و درصورت تمایل بیمه‌گذار دوره تحویل موقت (دوره نگهداری یا تضمین) نیز خواهد شد.
خسارت‌های ناشی از عوامل زیر در تعهد بیمه گر است:
- آتشسوزی، صاعقه، انفجار، سقوط هواپیما و خسارت‌های ناشی از عملیات آتش‌نشانی.
- سیل، باران، برف، بهمن، امواج دریا و طوفان.
- زمین لرزه، نشست زمین، جابجایی (لغزش) لایه‌های زمین و صخره‌ها.
- عدم مهارت و تجربه، اعمال بدون سوء نیت بیمه گذار و هم چنین سهل‌انگاری کارکنان او
- سرقت با شکستن حرز و دزدی ساده.
- خسارت‌های وارد به مصالح ساختمانی، ماشین‌آلات ساختمانی و تجهیزات کارگاهی در محل ساخت پروژه و یا در حین حمل و نقل و یا سوار یا پیاده کردن.
خسارت‌های خارج از پوشش بیمه تمام خطر پیمانکاران (CAR) (استثنائات)
بیمه گر خسارت‌های ناشی از عوامل زیر را جبران نخواهد کرد:
- خسارت‌های ناشی از جنگ، هجوم، عمل دشمن خارجی، عملیات خصمانه، جنگ داخلی، یاغیگری، بلوا، انقلاب یا قیام، شورش و اعتصاب کارگران.
- توقیف، ضبط، مصادره، خرابی اموال یا زیان وارد به آن به دستور دولت محلی یا قانونی یا هر مقام صلاحیت دار دیگر.
- واکنش‌های هستهای، آلودگی‌های مربوط به تشعشعات هسته ای و رادیو اکتیویته.
- عمل یا سهل‌انگاری عمدی بیمه گذار.
- تعطیل تمام یا قسمتی از کار.
- خسارت‌های ناشی از نقشه غلط.
- هزینه‌های تعویض یا رفع نواقص کار یا مصالح ساختمانی.
- فرسودگی و یا پارگی و فساد در اثر مواد شیمیایی و زنگ زدگی و خرابی ناشی از عدم استعمال و شرایط عادی جوی.
- شکستگی و اختلال در کار تأسیسات و ماشین آلات و تجهیزات کارگاه.
- خسارت‌های وارد به پرونده‌ها، نقشه‌ها، دفاتر، صورت حساب‌ها، پول‌های رایج، تمبرها، اسناد، سفته، اسکناس و اوراق بهادار.
مدت بیمه تمام خطر پیمانکاران
این بیمه نامه با شروع فعالیت و تخلیه کالای مورد بیمه در محل اجرای پروژه شروع و پس از تکمیل ساختمان، در زمان تحویل و یا بهره برداری خاتمه مییابد. بیمه‌گذار می‌تواند دوره آزمایش (راه اندازی) و دوره نگهداری (تحویل موقت) را نیز تحت پوشش قرار دهد.
روزبه عبادی نمین کد۹۷۷ بیمه آرمان
کاری از وب سایت بیمه با شما
شماره تماس۰۹۱۱۸۰۳۹۲۸۲
برای خواندن مقاله بیمه مهندس روی لینک زیر کلیک کنید