بیمه اتکایی اجباری و اختیاری را بیشتر بشناسیم

website manager

همه پست ها

بیمه اتکایی اجباری و اختیاری را بیشتر بشناسیم

بیمه اتکایی اجباری و اختیاری از انواع بیمه اتکایی است و به بیان ساده تر، می توان آن را راهکاری برای تقسیم ریسک در زمینه پوشش خطرهای بزرگ دانست. طبق قانون بیمه مرکزی، همه شرکت های بیمه ملزم هستند، درصدی از حق بیمه های زندگی و غیر زندگی خود را به بیمه مرکزی واگذار کنند (بیمه اتکایی اجباری). بیمه اتکایی اختیاری نیز به پوشش بیمه پشتیبان یا مجدد برای شرکت های بیمه اشاره دارد (بیمه اتکایی اختیاری). در این مقاله قصد داریم پوشش بیمه اتکایی اجباری و اختیاری را شرح دهیم:

بیمه اتکایی اجباری Compulsory Reinsurance

در بعضی کشورها، شرکت های بیمه موظف هستند درصدی از همه بیمه نامه هایی که صادر می کنند را به یک سازمان دولتی یا موسسه ای که دولت معین می کند، واگذار نمایند. در ایران از سال ۱۳۱۶ بیمه اتکایی اجباری انواع بیمه ها به میزان ۲۵ درصد به شرکت بیمه ایران واگذار می شد. از سال ۱۳۵۰ بیمه مرکزی ایران تاسیس و عهده دار دریافت بیمه اتکایی اجباری از همه شرکت های فعال در ایران شد. واگذاری اجباری برای بیمه عمر با ضریب ۵۰ درصد شروع شد که اخیراً در حال کاهش است. هدف اصلی از بیمه اتکایی اجباری، یکی کاهش واگذاری بیمه اتکایی به خارج است که مستلزم هزینه ارزی برای کشور است و دیگر، ایجاد یک بیمه گر اتکایی که بتواند در بازارهای خارج از کشور نیز فعالیت کند.

بیمه اتکایی اختیاری Facultative Reinsurance

واگذاری اتکایی ممکن است برای یک بیمه نامه باشد که در این صورت اصطلاح اتکایی اختیاری به کار می رود. اگر واگذاری برای مجموعه ای از یک بیمه باشد که بیمه گذار در ظرف مدت معین و مثلاً یک سال صادر خواهد کرد. بیمه اتکایی به صورت یک قرارداد کلی خواهد بود که آن را قرارداد اجباری بیمه اتکایی می نامند. این قرراداد، بیمه گر مستقیم را موظف به واگذاری بیمه نامه های تعریف شده در قرارداد می کند و بیمه گر اتکایی نیز متعهد به قبول آن ها است.

پوشش اتکایی اختیاری اجباری (Facultative Obligatory Treaty (Cover

قراردادی است که به موجب آن بر خلاف معمول، بیمه گر واگذارنده اختیار دارد هر یک از بیمه نامه های تعریف شده در قرارداد را به بیمه گر اتکایی واگذار کند یا نکند؛ ولی برعکس، بیمه گر اتکایی متعهد است هر بیمه نامه ای که به انتخاب بیمه گر مستقیم واگذار شده است، قبول کند.

بیمه اتکایی کامل (Full Reinsurance Clause (Fronting

منظور، اتکایی کردن صد در صد یک بیمه نامه است، بدون اینکه بیمه گر مستقیم، سهمی از خسارت را برای خود نگه دارد. این روش به ویژه در واگذاری های اتکایی به خارج از کشور، مورد علاقه دستگاه های نظارتی نیست؛ زیرا نتیجه آن،خروج بیش از حد ارز کشور است. در موارد زیر این نوع واگذاری انجام می شود:

طبیعت بعضی خطرها ایجاب می کند که بیمه نامه ها در یک صندوق بین المللی متمرکز شود؛ از جمله خطرهای تاسیسات هسته ای.
اگر طرحی عمرانی و یا صنعتی با سرمایه گذاری خارجی انجام شود، ممکن است موسسه سرمایه گذاری یکی از شرایط اعتبار را واگذاری اتکایی صد در صد به شرکت های بیمه کشور خود قرار دهد.
گاهی تعارض بین قوانین دو کشور این چنین واگذاری را به عنوان راه حل تعارض در نظر می گیرند. توضیح اینکه ممکن است مقررات کشور صادر کننده کالا یا ماشین آلات، بیمه صادرات را در آن کشور تحمیل کند و برعکس، بنا به مقررات کشور وارد کننده، کالاهای وارداتی باید الزاماً بیمه آن ها در داخل کشور انجام شوند. در این حالت، صدرو بیمه نامه در کشور وارد کننده و واگذاری صد در صد آن به یک بیمه گر در کشور صادر کننده می تواند راهی برای رعایت مقررات هر دو کشور شود.

بیمه اتکایی غیرنسبی Non Proportional Reinsurance

منظور بیمه های اتکایی است که بیمه گر اتکایی در بیمه نامه های صادره توسط بیمه گر واگذارنده سهیم نمی شود. بلکه در صورتی که هر خسارت (قرارداد مازاد خسارت) از حد معین تجاوز کند و یا جمع خسارت های مدت قرارداد از درصد معینی نسبت به جمع حق بیمه های دریافت شده واگذارنده تجاوز کند (قرارداد مازاد نسبت خسارت)، بیمه گر اتکایی متعهد پرداخت مازاد بر حد معین و یا مازاد درصدی معین است. قرارداد اولی را «Excess of Loss» و قرارداد دوم را «Stop Loss» می نامند.

عملکرد بیمه اتکایی ایرانیان بر حسب رشته در سال ۱۳۹۵

در اینجا، جدول مربوط به آمار عملکرد اتکایی شرکت بیمه اتکایی ایرانیان بر حسب رشته در سال ۱۳۹۵ و بر اساس صورت های مالی حسابرسی شده، آورده شده است. لازم به ذکر است ماخذ آمار و اطلاعات این بخش، اداره کل نظارت مالی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران است.