صندوق تأمین خسارت‌ های بدنی، نهاد بیمه‌ای عمومی، غیر دولتی و مستقل است که برای حمایت از کسانی که در حوادث رانندگی دچار زیان شده‌اند و امکان دریافت خسارت از مقصر یا شرکت بیمه را ندارند، ایجاد شده است. بر اساس ماده ۱۰ قانون بیمه اجباری شخص ثالث، در صورتی که بنا به یکی از دلایل زیر افراد زیان‌دیده در حادثه رانندگی نتوانند از مقصر خسارت دریافت کنند، صندوق تامین خسارت‌ های بدنی این خسارت را جبران خواهد کرد:

• بیمه‌نامه نداشتن مقصر یا انقضای بیمه‌نامه وی
• شناسایی نشدن مقصر حادثه
• عدم کفایت پوشش مالی بیمه‌نامه ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه
• تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه
• صدور حکم توقف یا ورشکستگی شرکت بیمه
• خسارت‌های بدنی خارج از تعهدات شرکت بیمه‌گر

نکته: همانطور که از نام این صندوق مشخص است، این نهاد وظیفه تأمین خسارات جانی و بدنی ناشی از حادثه رانندگی را بر عهده دارد؛ نه خسارت‌های مالی.

خوب است بدانید که مدیر صندوق از طرف رئیس کل بیمه مرکزی ایران پیشنهاد می‌شود و پس از تصویب مجمع عمومی و با حکم رئیس مجمع این شخص به سمت مدیریت منصوب می‌شود. مجمع عمومی حداقل یکبار در سال برگزار می‌شود که در آن وزرای امور اقتصادی و دارایی، بازرگانی، کار و امور اجتماعی و دادگستری و نیز رئیس کل بیمه مرکزی ایران حضور دارند. در این مجمع، بودجه، ترازنامه و خط مشی صندوق مشخص می‌شود.

*آدرس صندوق تامین خسارات بدنی: تهران، خیابان شهید احمد قصیر، کوچه شهید مقدس، پلاک ۱۱

تاریخچه صندوق خسارات بدنی

در ابتدا اداره صندوق تامین خسارات بدنی به عهده شرکت بیمه ایران بود. سپس بر اساس بند ۶ ماده ۵ قانون تاسیس بیمه و بیمه‌گری که در سال ۱۳۵۰ تصویب شد، اداره صندوق تامین خسارات بدنی به بیمه مرکزی واگذار شد. در ادامه به دلیل تصویب قانون بیمه اجباری مسولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث و با هدف گسترش حمایت از آسیب دیدگان حوادث رانندگی، این قانون مورد بازنگری قرار گرفت. سرانجام در سال ۱۳۹۰ بر اساس بند ۹۴ قانون بودجه، صندوق تامین خسارات بدنی به عنوان نهاد عمومی غیردولتی و مستقل معرفی شد.

صندوق تامین خسارات بدنی با چه هدفی تشکیل شد؟

صندوق خسارات بدنی به عنوان یک راهکار خوب و قانونی برای تمامی اشخاصی که قادر به تامین خسارات وارد شده در حوادث رانندگی نیستند، تشکیل شده است. از آن‌جایی که داشتن بیمه‌نامه برای همه دارندگان وسیله نقلیه موتوری الزامی و در برخی موارد مانند بیمه شخص ثالث اجباری است، هر وسیله نقلیه‌ای که فاقد این بیمه‌نامه باشد جریمه می‌شود. اهداف اصلی صندوق تامین خسارات بدنی به شرح زیر است:

• جلوگیری از اطاله‌ی دادرسی: یکی از اهداف این صندوف کاهش پرونده‌های قضایی است.
• کمک رسانی سریع به زیان دیدگان اورژانسی: در صورتی که آسیب دیدگان به جراحی فوری نیاز داشته باشند، صندوق تامین خسارات بدنی در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام به پرداخت هزینه‌ها می‌کند.
• جبران خسارات بدی آسیب دیدگان در حوادث رانندگی: اصلی ترین و مهم‌ترین هدف از تشکیل این صندوق جبران خسارات افراد آسیب دیده در حوادث رانندگی است.
• حمایت مالی از رانندگان و دارندگان اتومبیل مسئول حادثه درمقابل دعاوی مطالبه‌ی دیه از سوی زیان‌دیدگان: از اهداف جانبی این صندوق می‌توان کمک به مسئولان حادثه و خانواده‌های آن‌ها اشاره کرد.

فعالیت صندوق تامین خسارات بدنی

در حوادث رانندگی، موارد زیر توسط صندوق تامین خسارت‌های بدنی جبران می‌شود:

• حوادث ناشی از وسایل نقلیه
• خسارت‌های بدنی وارد شده به اشخاص ثالث، به علت فقدان یا انقضای تاریخ اعتبار بیمه‌نامه
• باطل شدن قرارداد بیمه
• شناخته نشدن وسیله نقلیه مسبب حادثه
• کسری پوشش بیمه‌نامه ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه
• تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه
• صدور حکم توقف فعالیت یا ورشکستگی بیمه‌گر
• خسارات بدنی ایجاد شده بر اثر موارد خارج از پوشش بیمه‌گر

موارد خارج شمول صندوق تامین خسارت‌ های بدنی

با اینکه صندوق خسارت‌های بدنی برای مواقعی است که شرکت‌های بیمه مسئولیت صدمات وارد شده را پرداخت نمی‌کنند اما تمام این هزینه‌ها توسط این منبع مالی جبران نمی‌شوند. در ادامه به مواردی که صندوق بیمه خسارت های بدنی مسئولیت آنها را بر عهده نمی‌گیرد اشاره می‌کنیم:

• خساراتی که به وسیله نقلیه مقصر حادثه و محموله‌های آن وارد شده است.
• خساراتی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم ناشی از تشعشعات اتمی و رادیواکتیو باشد.
• خساراتی که ناشی از محکومیت جزایی و یا پرداخت جریمه باشد.
• ثابت شدن این مسئله که افراد آسیب‌دیده از قصد به خود صدمه وارد کرده‌اند یا اینکه هر نوع فریب و تبانی در مراجع قضایی ثابت شود.

منابع مالی صندوق تامین خسارات بدنی

بر اساس ماده ۲۴ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شـده به شخص ثالث در حوادث رانندگی، منابع مالی این صندوق به شرح زیر اعلام شد:

• ۸% از حق بیمه اجباری در قانون صندوق تامین خسارات بدنی
• مبلغی معادل با حداکثر یک سال حق بیمه اجباری که از دارندگان وسایل نقلیه‌ای که از خرید یا تمدید بیمه‌نامه شخص ثالث سرپیچی می‌کنند، دریافت می‌گردد؛ به این هزینه اصطلاحاً «جریمه دیرکرد» گفته می‌شود.
• هزینه‌های دریافتی از مسببان حوادث، دارندگان وسایل نقلیه، بیمه‌گران و سایر اشخاصی که صندوق پس از جبران خسارت زیان دیدگان بر اساس قانون از آن‌ها دریافت می‌کند.
• درآمدهایی که با رعایت قانون ۲۷، از سرمایه‌گذاری وجوه در صندوق حاصل می‌شود.
• ۲۰% از جرایم راهنمایی و رانندگی در کل کشور
• ۲۰% از تمام هزینه‌های دادرسی و مجازات‌های نقدی به وسیله قوه قضاییه و تعزیرات حکومتی
• جرائم موضوع بند پ ماده ۴۴ و بند ت ماده ۵۷ این قانون.
• کمک‌هایی که از طرف اشخاص به این صندوق می‌شود
• ۲۰% درآمد راهنمایی و رانندگی از وصول جریمه‌ها
• ۲۰% کل هزینه‌های دادرسی و جزای نقدی وصول شده توسط قوه قضاییه و تعزیرات حکومتی
• کمک‌های مالی از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی
• جریمه‌های نقدی دریافتی از شرکت‌های بیمهصندوق تأمین خسارت‌ های بدنی از دو طریق می‌توان اقدام کرد

چگونگی پرداخت خسارت بدنی توسط صندوق تامین خسارت‌ های بدنی

برای دریافت خسارت از صندوق تأمین خسارت‌ های بدنی از دو طریق می‌توان اقدام کرد:

• به صورت مستقیم و با مراجعه به صندوق تأمین
• به صورت غیرمستقیم و پیگیری از طریق دادگاه

طبق ماده‌ی ۳۰ قانون بیمه اجباری، کسانی که در حادثه رانندگی دچار زیان شده‌اند، می‌توانند برای پیگیری پرونده در صندوق تامین خسارت های بدنی یا شرکت بیمه، به همراه مدارک مورد نیاز، به این مراکز مراجعه کرده و خواهان جبران خسارت خود شوند. بر اساس ماده‌ی ۳۱ همین قانون نیز، زمان پرداخت دیه توسط صندوق خسارت های بدنی و شرکت بیمه‌گر، بر حسب مورد باید حداکثر تا ۱۵ روز بعد از دریافت مدارک، خسارت را پرداخت کنند.

افراد باید به شعبه‌ای مراجعه کنند که حادثه در آن محل اتفاق افتاده یا رسیدگی به پرونده در آن محل انجام شده باشد. پس از تشکیل پرونده و ارائه کردن مدارک مورد نیاز به شعبه، بررسی‌های لازم توسط شعبه انجام شده و پرونده به شعبه اصلی در تهران ارسال می‌شود. شعبه اصلی پرونده را بررسی کرده و در صورتی که مورد پذیرش باشد، دیه را تا سقف مجاز به شخص مقصر پرداخت می‌کند. این شخص نیز وثیقه معتبری برای دریافت مبلغ مذکور باید ارائه دهد. فقط افرادی می‌توانند برای خسارت‌های بدنی به این شعب و به صندوق مراجعه کنند که در بند ۱۰ قانون بیمه اجباری شخص ثالث ذکر شده است.

در صورتی که مقصر، در حوادثی که مشمول این ماده قانونی است، شناسایی نشده باشد یا مکان او از نظر دادگاه معلوم نباشد، دیات بدون وثیقه و مضامین لازم، در وجه زیان‌دیدگان پرداخت خواهد شد. در صورتی که شخص ثالثی حاضر در حادثه رانندگی فوت کند، وراث او می‌توانند برای مطالبه‌ی دیه به صندوق مراجعه کنند.

سقف تعهدات صندوق تامین خسارتهای بدنی

ممکن است در تصادفات، آسیب‌های جانی که به افراد وارد می‌شود بیشتر از سقف تعهدات بیمه شخص ثالث باشد. مثلاً برای خودروهای سواری معمولی، جمعاً ۴ نفر می‌توانند از خدمات بیمه ثالث ماشین استفاده کنند. اگر تعداد نفرات بیشتری در اتومبیل باشند و آسیب ببیند، مسئولیت آن بر عهده راننده است. سقف تعهدات در صندوق تامین خسارت‌های بدنی نیز به مانند قانون بیمه ثالث شرکت‌های بیمه، از همین قانون پیروی می‌کند.

نحوه بازپرداخت دیه به صندوق خسارت‌های بدنی

مبلغ پرداختی از سوی صندوق خسارت بدنی به مسبب حادثه، بلاعزل نیست و به صورت وام بدون بهره است که اقساط آن تا سقف بیست سال باید پرداخت شود. در صورتی که راننده مقصر دریافت‌کننده این تسهیلات، در پرداخت اقساط وام در موعد مقرر کم کاری کند، صندوق دیه علیه وی به دادگاه ارائه می‌کند.

مدارک مورد نیاز جهت ارائه برای جبران خسارت از طرف صندوق

کسانی که شامل بند ۱۰ قانون بیمه شخص ثالث می‌شوند، می‌توانند با ارائه مدارک زیر اعلام خسارت کنند تا پرونده برایشان تشکیل شود. پس از بررسی‌های لازم، خسارت آن‌ها پرداخت خواهد شد. مدارک لازم برای صندوق تامین خسارت‌های بدنی شامل موارد زیر است:

• پر کردن فرم اعلام خسارت
• گزارش پلیس درباره حادثه و علت آن و ارائه کروکی تصادف پلیس
• نظریه کارشناس دادگستری در مورد علت حادثه (در صورت وجود)
• ارائه برگه‌های بازجویی طرفین حادثه و شاهدان
• گزارش پزشکی قانونی در رابطه با مصدومین
• ارائه رأی دادگاه
• جواز دفن فرد یا افراد فوت‌شده
• کپی کارت ملی و صفحات شناسنامه مصدومین یا افراد فوت‌شده (در صورتی که مصدوم زیر ۱۸ سال سن دارد، کپی صفحات شناسنامه ولی یا قیم وی لازم است.)
• کپی کارت ملی و صفحات شناسنامه مسبب حادثه (در صورتی که مسبب حادثه شناسایی شده باشد.)
• کپی کارت یا سند وسیله نقلیه فرد مقصر

طراحی سایت ومیزبانی وب در کلاب هاست

برای خواندن مقاله کلیک کنید

• خرید آنلاین بیمه نامه
• بررسی شایستگی های یک مدیراز دیدگاه